Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2015

Βίντεο της αποστολής "Double 8" στο Θιβέτ

φωτογραφίες: Ηλίας Λέφας
 


Ενώ αυτή την περίοδο συμβαίνουν πολλά και υπέροχα πράγματα στα ελληνικά βουνά, θα κάνω μια ακόμη αναδρομή στο παρελθόν. Θα πάμε πίσω στο χρόνο, στο φθινόπωρο που μας πέρασε και στην αποστολή "Double 8" που έλαβε χώρα στο Θιβέτ. Πολλά θα μπορούσα να γράφω για την αποστολή αυτή, για τις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων-ορειβατών, για το πόσο ωραίο είναι να έχεις παρέα κάποιον που μιλάει την ίδια γλώσσα με εσένα, για την επιρροή των Κινέζων στο Θιβέτ, για τον Θιβετιανό μικροπωλητή στην κατασκήνωση βάσης, για το τι πιστεύουν οι Ευρωπαίοι για τους Έλληνες και άλλα πολλά. Αυτό που έχει περισσότερη σημασία είναι το τι έκανα εκεί ως κινηματογραφιστής και πως μου φάνηκε η εμπειρία αυτή.

Το αρχικό πλάνο έλεγε πως θα ήμουν ο κινηματογραφιστής της αποστολής και ο Ηλίας Λέφας ο φωτογράφος. Σκοπός ήταν να στέλνουμε κάθε βδομάδα μέσω δορυφορικού μόντεμ οπτιακουστικό υλικό με την πρόοδο της ομάδας. Λίγες φωτογραφίες και βίντεο τα οποία και θα αναρτούσαν οι συνεργάτες των αθλητών στο διαδίκτυο. Στην πορεία φάνηκε ξεκάθαρα πως τα πράγματα ήταν πιο πολύπλοκα απ' ότι νομίζαμε, η αποστολή είχε καθαρά εμπορικό χαρακτήρα (με πολλές εταιρίες από πίσω) και οι απαιτήσεις ήταν αυξημένες. Ένα βουνό φωτογραφιών έπρεπε να παραδοθεί (τρέχε Ηλία..) μέχρι μια προκαθορισμένη ημερομηνία με σκοπό την εκτύπωση 2 εκατομμυρίων!! διαφημιστικών flyer και τα βίντεο τελικά θα έπρεπε να μοντάρονται "on the go" και να στέλνονται έτοιμα προς δημοσίευση στο διαδίκτυο. Αυτή ήταν και η λογική εξέλιξη, το να σταλεί αμοντάριστο υλικό με σκοπό την περαιτέρω επεξεργασία του ήταν χρονοβόρο και πολυέξοδο (γύρω στα 10€/ΜΒ ήταν η χρέωση του satelite modem!). Οπότε τα πληκτρολόγια των υπολογιστών πήραν φωτιά και εμείς να δουλεύουμε καθημερινά μέρα-νύχτα για να τροφοδοτούμε τους "followers" με τα νέα της αποστολής..

Όσο κι αν δε μου αρέσει η διαδικασία του να πουλά κάποιος τον εαυτό του και τις περιπέτειες του με απώτερο σκοπό τις πωλήσεις, βρέθηκα να είμαι στο επίκεντρο αυτής της βιομηχανίας και όπως ήταν αναμενόμενο τη σιχάθηκα. Σημασία τελικά έχει το τι κάνουμε, το γιατί το κάνουμε, το πως παρουσιάζουμε αυτό που κάνουμε ή το τι πραγματικά συνέβη? Τι έχει ανάγκη ο κόσμος να δει? Κουράστηκα να βλέπω βίντεο και διαφημιστικά όπου ο βασικός άξονας είναι η ταύτιση του καταναλωτή με τον ήρωα-σουπεραθλητή-storyteller, είτε αυτός λέγεται Alex Honnold, είτε Conrad Anker, είτε Benedikt Bohm. Δεν έχω κάτι με τους αθλητές αυτούς, ειδικά τους δύο πρώτους τους θαυμάζω όσο θαυμάζω τη μάνα μου που με γέννησε και με άντεξε. Τις εταιρίες που αντιπροσωπεύουν δε συμπαθώ και τους τρόπους που προσπαθούν να προωθήσουν τις δράσεις τους.
Θα μου πείτε, όπα ρε φίλε για στάσου, αυτή τη δουλειά δεν κάνεις? Ναι έχετε δίκιο, ποιος σας είπε όμως ότι μου αρέσει και το απολαμβάνω? Θα προτιμούσα να παρουσιάζω μέσα απ' τη δουλειά μου αληθινές ιστορίες και συναισθήματα, όχι προκαθορισμένες περιπέτειες που έχουν σχεδιαστεί στο χαρτί πριν καν ξεκινήσουν. Σε αυτό το σημείο έρχεται και η δύναμη του μοντάζ, όπου κόβεις ράβεις και πλάθεις φανταστικές ιστορίες, δημιουργείς ψεύτικες εντυπώσεις και συναισθήματα που ίσως δεν υπήρξαν ποτέ.

Αυτά που πραγματικά υπήρξαν και ήταν όντως αληθινά ήταν οι υπέροχες παρέες και κουβέντες που έκανα με όλους, οι νέες φιλίες που απέκτησα και οι εικόνες που έβλεπα καθημερινά. Όλα αυτά δύσκολα θα τα ξαναζήσω στη ζωή μου και αρκετά από αυτά τα σκέφτομαι συνεχώς. Μπορεί να είχα αρκετές αντιρρήσεις με τη φύση της δουλειάς και την όλη διαδικασία προβολής αλλά μέσω αυτών μου δόθηκε η ευκαιρία να βιώσω στιγμές σε μέρη που δε με είχα φανταστεί ποτέ.   

Ο τίτλος λέει βίντεο της αποστολής "Double 8" και καλό θα ήταν να κλείσουμε με αυτό! Όλα τα διαδικτυακά επεισόδια μαζεύτηκαν σε ένα αρχείο που σας παρουσιάζει την όλη πορεία της αποστολής. Πολύ ενδιαφέρον θα είχε να μονταριστεί μια ταινία με το ίδιο υλικό, με συνεντεύξεις που δε χρησιμοποιήθηκαν, με ντοκιμαντερίστικο ύφος δίνοντας έμφαση στις ανθρώπινες σχέσεις και στο πάθος του καθενός για την κορυφή. Ποια να ήταν τελικά η κορυφή για τον καθένα ξεχωριστά? Δυστυχώς δε θα δείτε από εμένα αυτή την ταινία, το τραγικό τέλος και όλες οι καταστάσεις που έζησα εκεί είναι πράγματα που δε μπορώ να διαχειριστώ. Ίσως μελλοντικά μονταριστεί μόνο ένα μικρό πιο προσωπικό βίντεο, μέχρι τότε έχουμε μπόλικο δρόμο και πολλά ωραία σκηνικά μας περιμένουν σε εγχώρια εδάφη.

Ένας νέος και πολλά υποσχόμενος Σλοβένος αλπινιστής ο Luka Lindic πολύ εύστοχα είχε πει:
Θα ήθελα να ζήσω απ' τον αλπινισμό ως αλπινιστής, όχι ως ηθοποιός…

Όλες οι παρακάτω υπέροχες φωτογραφίες είναι του Ηλία Λέφα, τον οποίο και ευχαριστώ θερμά που ήταν ο φίλος μου για ένα μήνα στην αποστολή. Ηλία πολύ πιθανό να είχα "εκραγεί" περισσότερες φορές αν δεν ήσουν εκεί..



DOUBLE 8 EXPEDITON - Shisha Pangma and Cho Oyu from Christos Tsoutsias on Vimeo.



Φτάνοντας στην Κατμαντού, καφές και εφημερίδα
Βιντεοσκοπώντας στην Κατμαντού
Mονίμως με την κάμερα στο χέρι
Παίρνοντας συνέντευξη από τον Beni στην ταράτσα του ξενοδοχείου
Στο δρόμο για Θιβέτ..βλέποντας τα πάντα μέσα απ' το viewfinder!
Όλη η ομάδα στο last resort. Λίγο πριν περάσουμε τα σύνορα για Θιβέτ
Εγκλιματισμός στο Nyalam και ανάβαση σε μια χαμηλή κορφή 4.400μ
Στο ψηλότερο σημείο του δρόμου στο Θιβέτ, 5.126μ. Εγκλιματισμός με τα τζιπ!

Λιβάδια, γιακ παντού και ο Χρήστος στη δουλειά του..
Παίρνοντας την ευλογία ενός μοναχού σε ένα μοναστήρι δίπλα στο BC του Έβερεστ
Ώρα για παιχνίδια με τα ποδήλατα στους αμμόλοφους, κοντά στα 5.000μ
Πρώτο ξημέρωμα στο βουνό. Χιόνι, ήλιος και καλό φαγητό. Η παραμονή μας στην κατασκήνωση βάσης ήταν 5 αστέρων
Προβληματισμοί υψομέτρου, τι θα φάμε σήμερα Ηλία?
Στο μακρύ δρόμο για την πρώτη κατασκήνωση
Basti, Ueli και Βeni επιβλέπουν τις εργασίες του μοντέρ
Από καμεραμάν-μοντέλο! Ποζάροντας με τον Αντρέα για τους κατάλογους της Dynafit
Καθημερινότητα στην κατασκήνωση βάσης ήταν οι συνεντεύξεις
Φεύγοντας για τελευταία φορά από την κατασκήνωση βάσης προς την Κ1
Κι επιστρέφοντας από την Κ1 με ένα απ' τα πιο βαριά σακίδια που έχω κουβαλήσει ποτέ.
Ξημέρωμα 24 Σεπτεμβρίου, με τον Ηλία τραβώντας φωτογραφίες και βίντεο την ημέρα κορυφής
Με την αγαπημένη πια, Sony A7
Λίγο πριν την κορυφή διακρίνονται πάνω στην κόψη, ο Basti, o Ueli, o Martin, o Beni και ο Αndrea. Όλα φαινόντουσαν τέλεια. Ο ρυθμός τους, ο καιρός, το χιόνι.. το βουνό όμως θέλησε να μιλήσει και μια χιονοστιβάδα πήρε μαζί της τρείς ορειβάτες
Ποτέ δε θα βγάλω απ' το μυαλό μου το μοναχικό καβαλάρη (έτσι τον αποκαλούσα απ' την πρώτη στιγμή) Martin Maier. Mέλος της αποστολής μας και μοναδικό επιζών της χιονοστιβάδας. Έχω ακούσει αρκετές επικές ορειβατικές ιστορίες επιβίωσης και αυτή του Martin με όλο το παρασκήνιο είναι σενάριο για ταινία. Εδώ μόλις ξαναειδωθήκαμε ύστερα από ένα 24ώρο όπου τον νομίζαμε νεκρό. Με εμφανή σημάδια σοβαρής διάσεισης χρειάστηκε μουλάρι για να φύγει απ' το BC
Παρέα με τον Ηλία ξεπεράσαμε τους εαυτούς μας και προσπαθήσαμε να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε. Σωματικά και πιο πολύ ψυχολογικά φτάσαμε στα όρια μας, βάλαμε σε δεύτερη μοίρα τους στόχους που ο κάθένας μπορεί να είχε όσον αφορά το βουνό και αφοσιωθήκαμε στη δουλειά μας. Ήταν μια καθημερινότητα που δε μπορώ να πω οτι την απολαμβάναμε αλλά σίγουρα την είχαμε συνηθίσει και το πιο σημαντικό ήταν οτι η πίεση αυτή μας βοηθούσε σε αρκετούς τομείς.

Δευτέρα 9 Φεβρουαρίου 2015

Υψηλές προσδοκίες. Από τα Ιμαλάια στην Κρήτη

Κρήτη VS Tibet = 1- 0 
"Δε με φοβίζει η μοναξιά, ο αέρας και το χιόνι
μα η παγωμάρα τσι ψυχής τ' ανθρώπου με σκοτώνει"

Είναι φοβερό συναίσθημα να πραγματοποιούνται τα όνειρα κι οι στόχοι που κατά καιρούς θέτουμε. Φοβερό επίσης είναι να σου δίνεται η ευκαιρία να πραγματοποιήσεις ένα όνειρο που δεν είναι δικό σου..

Έτσι λοιπόν το καλοκαίρι με βρήκε προσπαθώντας να κυνηγήσω όνειρα που ποτέ δεν ονειρεύτηκα και κατέληξα δίχως να έχω υψηλές προσδοκίες στα Ιμαλάια. Ποτέ μου δεν ήθελα να πάω σε αυτά τα εμπορευματοποιημένα ψηλά βουνά αλλά η πρόκληση της δουλειάς ήταν κάτι για το οποίο δε μπορούσα να αντισταθώ. Σκοπός ήταν η βιντεοσκόπηση μιας ομάδας που είχαν ως στόχο την ανάβαση δύο οχτάρων κορυφών, του Shisha Pangma 8.027μ και του Cho Oyu 8.201μ. Οι "αθλητές" θα ανέβαιναν με τα σκι από την κατασκήνωση βάσης κάθε βουνού στην κορυφή και πάλι πίσω σε 24 ώρες και θα ποδηλατούσαν από το ένα βουνό στο άλλο. Όλα αυτά μέσα σε μόνο 7 μέρες!
Η δουλειά μου ως εικονολήπτης και μοντέρ πήγε αρκετά καλά, η επιτυχία της αποστολής όμως δεν είχε την ίδια τύχη. Δύο μέλη της αποστολής μας είχαν άδοξο τέλος. Στη δεύτερη προσπάθεια για την κορυφή του Shisha Pangma και 100 μόλις μέτρα πριν τα 8.027 μέτρα μια χιονοστιβάδα τους κράτησε για πάντα εκεί. Τους χαζεύαμε αμυδρά με το φίλο και φωτογράφο Ηλία Λέφα από την κατασκήνωση βάσης, βάζοντας στοιχήματα για το πότε θα βγουν στην κορυφή μέχρι που μέσα σε μια στιγμή άλλαξαν όλα. Μια λάθος απόφαση κι ένα επιπόλαιο βήμα ήταν αρκετά. Ο Andrea Zambaldi και ο Basti Haag ήταν για σχεδόν 40 μέρες η οικογένεια μου, οι φίλοι μου, οι χιονοσύντροφοι μου. Τους γνώρισα εκεί και χρειάστηκε να τους αφήσω εκεί.
Στο δρόμο της επιστροφής στα υψίπεδα του Θιβέτ καθόμασταν αμίλητοι μέσα στο βαν και χαζεύαμε απο μακριά την ανατολική πλευρά του βουνού, οι δυο μας φίλοι αντί να κάθονται δίπλα μας ήταν εκεί απέναντι, νεκροί στα 7.000 μέτρα. Τα άψυχα σώματα τους θα μείνουν για πάντα εκεί, οι ψυχές τους θα συνεχίσουν να ταξιδεύουν στις κορυφές των ονείρων τους. Οι δικές μας ψυχές θα πρέπει να συνεχίσουν να ζουν στην πραγματικότητα, είτε αυτή μας αρέσει είτε όχι. Εκείνες τις στιγμές μέσα στον βαν που είχα το χρόνο να σκεφτώ και να συνειδητοποιήσω την πραγματικότητα ήταν το σημείο που αναθεώρησα τα πάντα, για τη ζωή, την οικογένεια, τις δουλειές, τα θέλω τα πρέπει, τα ψηλά βουνά και τους ορεινούς μου στόχους..

Το να θέτουμε τόσο μεγάλους στόχους αντιμετωπίζοντας τα ψηλά βουνά με αυτό τον ηλίθιο αθλητικό και μινιμαλιστικό τρόπο, δίνοντας έμφαση στο τρίπτυχο "light, fast, efficient", είναι πολύ λάθος. Είμαστε πολύ μικροί απέναντι στο μεγαλείο τους και τα βουνά δεν είναι άψυχα αντικείμενα ή παιχνίδια, έχουν ψυχή νιώθουν, μιλάνε, θέλουν σεβασμό και υπομονή. Πρέπει να είσαι ορειβάτης κι όχι αθλητής, δεν πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε σαν ένα αθλητικό τερέν αλλά ως ένα τόπο όπου θα ξεδιπλώσουμε τις αρετές μας και θα δημιουργήσουμε μια ιστορία. Μια ιστορία που δε θα την ξεπουλήσουμε στα media με σκοπό περισσότερες πωλήσεις, φήμη και μία θέση στις λίστες των ρεκόρ, αλλά θα τη λέμε στα παιδιά και τους φίλους μας δημιουργώντας το δικό μας μύθο.

Δεξιά χαζεύοντας το άπιαστο όνειρο κάτω απο την κορφή του Shisha Pangma και αριστερά έτοιμος να ζήσω το όνειρο στην είσοδο του ανατολικού λουκιού του Βολακιά

Επιστρέφοντας στα πάτρια εδάφη η ανάγκη για απομόνωση κι εξερεύνηση ήταν πολύ έντονη και το μυαλό άρχισε να αναζητάει ησυχαστήρια στα δικά μας ελληνικά βουνά. Τα Λευκά Όρη με τη σχεδόν παρθένα περιοχή τριγύρω της Σαμαρίας ήταν μονόδρομος. Πρότζεκτ που ταλαιπωρούσαν τη σκέψη μου έντονα βγήκαν στην επιφάνεια και ήξερα πως είχε έρθει η ώρα τους. Ο σχεδιασμός τους είχε γίνει χρόνια πριν και η εύρεση ενός αξιόπιστου συντρόφου θεωρήθηκε απαραίτητη. Το χαμόγελο στο πρόσωπο του Νικηφόρου όταν του εκμυστηρεύτικα την ιδέα, ήταν αυτό που έλειπε για να γίνουμε ομάδα. Δεν έχει σημασία να είσαι πολύ καλός σε αυτό που κάνεις, σημασία έχει να νιώθεις, να αξιολογείς καταστάσεις και να πράττεις σωστά. Κάτι που ο Νικηφόρος μέσα από τις περιπέτειες της ζωής το έχει κατακτήσει, αυτό τον έκανε ιδανικό χιονοσύντροφο. Το γεγονός του οτι ξεκίνησε την ορειβατική του πορεία 15 χρόνια πριν με μια "απλή" βόλτα σε αυτή την άγρια πλευρά των Λευκών Ορέων ήταν κάτι που τον έδενε συναισθηματικά με τον τόπο αυτό. Τότε το βουνό του μίλησε, τον έφερε κοντά του, τον εξάντλησε μαγεύοντας τον και τώρα έφτασε η στιγμή που ο ίδιος θέλησε να το ευχαριστήσει για τη βόλτα εκείνη.

Στόχος μας λοιπόν, το απόκρημνο ανατολικό λούκι του Βολακιά που ξεκινάει στα 2.100μ και σβήνει στον πάτο του φαραγγιού της Σαμαριάς στα 300μ! 1.800 μέτρα κατάβασης χρειάστηκαν 2 μέρες και όλη μας την τέχνη ως ορειβάτες-χιονοδρόμοι για να τα διασχίσουμε. Λίγα τελικά γνωρίζαμε για αυτά που συναντήσαμε εκεί, οι επιπόλαιες κινήσεις δεν έλειπαν αλλά η τύχη ήταν με το μέρος μας κι οι σωστές αποφάσεις σε συνδυασμό με τις συνεχόμενες αλλαγές σχεδίου ήταν αυτά που μας έβγαλαν από εκεί μέσα..

Οι προσδοκίες μας κάθε άλλο παρά υψηλές ήταν, το μόνο που αναζητούσαμε και είχαμε ανάγκη ήταν να ζήσουμε την περιπέτεια σε όλο της το μεγαλείο, έτσι κι έγινε! Η ιστορία μας γράφτηκε εκεί ψηλά στο οροπέδιο του Ομαλό, στην κορυφή Ψηλάφι, στα ριζά του Γκιγκίλου, στο λούκι του Βολακιά, στους καταρράχτες παράπλευρα της κόρδας του Πρινιά, μέσα στο ιστορικό χωριό της Σαμαριάς, στην κόψη της Ψαρής, στη βορινή της Μελινταού, στο δρόμο για Κακοπέρατο και στο χωριό του Θερίσσου..


Το να βιώνεις τόσο έντονα την αίσθηση της μοναξιάς και εξερεύνησης, αποκομμένος από κάθε μορφή πολιτισμού σε ένα τόπο δίπλα στο σπίτι σου είναι πράμα ΜΟΝΑΔΙΚΟ, που όσο κι αν προσπάθησα στα Ιμαλάια δε μπόρεσα να βρω.

Δεν είμαι γεννημένος για αυτά τα ψηλά βουνά, μέσα από βόλτες σαν αυτή στα Λευκά Όρη βιώνω στο έπακρο την αποθέωση της ορειβασίας. Νιώθω πως βρίσκουν σάρκα και οστά όλα όσα μου δίδαξαν οι δάσκαλοι και φίλοι στα βουνά, 20 χρόνια τώρα. "Τhe true spirit of mountaineering" είπε ο Νικηφόρος σε μια κρίσιμη κατάσταση που άλλοι θα με κοίταζαν στα μάτια και θα έλεγαν πως την πατήσαμε άσχημα. Πόσο δίκιο είχε..

Τζώρτζη και Ίωνα Μηλιά, Νίκο Ντούρο, Σταύρο Μωραιτίνη, Γιάννη Ποταμούση, Σωτήρη Καραμπαμπά, Γιώργο Βουτυρόπουλο, Γιώργο Κλαουδάτο.. Σας ευχαριστώ που μου δείξατε το δρόμο και μου χαρίσατε μαγικές στιγμές στα βουνά..


Κάτι παραπάνω απο μια απλή βόλτα ορειβατικού σκι στα Λευκά Όρη from Christos Tsoutsias on Vimeo.